Kratki istorijat prozora i roletni


Arheološka nalazišta svedoče da su prvi prozori postojali u drevna vremena u starom Egiptu, Antičkoj Grčkoj, Starom Rimu, na Bliskom Istoku. Ti prozori zapravo su bili obični prorezi u zidu kroz koje ulazi svetlost i vazduh, a uz to, stanovnici građevine mogli su kroz njih da vide da li nailazi neprijatelj.

 

Još u I veku nove ere grčkom učenjaku Heronu iz Aleksandrije na um je pao izum za napravu koja bi se mogla smatrati prvim automatskim vratima. Nisu bila ni nalik onim kakva se mogu naći u današnjoj ponudi, ali je princip bio isti kao kod roletni kakve danas upotrebljavamo.

Interesantan je podatak da su se prve šalukatre pojavile pre staklenih prozora u Persiji, a potom i u Veneciji.

Staklene prozore je srednji vek doveo na nivo umetničkog dela u vidu oslikanih vitraža po katedralama širom Evrope.

Zastori su u XIX veku bili od papira ili tkanine i na njima su bili naslikani romantični i idilični pejzaži, a potom su u modu ušle bordure i cvetni motivi.

Zastor sa bordurom, SAD, XIX vek

Pokretni drveni zastori kakvi su se koristili u azijskim zemljama postali su inspiracija za savremene zastore koji kontrolišu količinu svetlosti i vazduha koja ulazi u kuću.

Venecijaneri iz XIX veka

Pojedini izvori govore o postojanju prvih roletni u Holandiji u XVII veku, a početkom XVIII veka zabeleženo je da se roletne koriste u Francuskoj i Engleskoj. Prve roletne koje su se mogle podići po principu opružnog valjka kakav se i danas koristi nastale su sredinom XIX veka.

Oglas za prodaju roletni, Konektikat, 1849. godina

Znate li šta je ćepenak?

Ćepenak (tur. kepenk) je drveni kapak kakvi su se mogli videti na pročeljima starih dućana u čaršijama. Ovakva starinska krila drvene konstrukcije koja su služila kao arhitektonski detalj još uvek se mogu videti na jugu Srbije, u Makedoniji i Bosni i Hercegovini. U književnim delima “Gazda Mladen” Bore Stankovića i “Zona Zamfirova” Stevana Sremca često se spominju ćepenci.